Αθήνα, 30/10/2017
Υπόμνημα του Συλλόγου Επιστημόνων Κοινωνικής Πολιτικής για την Προσθήκη ΠΕ Κοινωνικής Πολιτικής στους Οργανισμούς Υπουργείων.
Προς:
Γραφείο Υπουργού Διοικητικής Ανασυγκρότησης κ. Όλγας Γεροβασίλη
Γραφείο Υπουργού Εσωτερικών κ. Πάνου Σκουρλέτη
Γραφείο Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης
κ. Έφης Αχτσιόγλου
Γραφείο Αν. Υπουργού Αρμόδιας για την Καταπολέμηση της Ανεργίας
κ. Ράνιας Αντωνοπούλου
Γραφείο Αν. Υπουργού Κοινωνικής Αλληλεγγύης
κ. Θεανώς Φωτίου
Γραφείο Υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτική κ. Γιάννη Μουζάλα
Γραφείο Υφυπουργού Κοινωνικής Ασφάλισης
κ. Αναστάσιου Πετρόπουλου
Γραφείο Υφυπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής κ. Γιάννη Μπαλάφα
Κοινοποίηση:
Γραφείο Γενικού Γραμματέα κ. Ανδρέα Νεφελούδη
Γραφείο Γενικού Γραμματέα Διαχείρισης Κοινοτικών και Άλλων Πόρων κ. Χαριλάου Φλώρου
Γραφείο Γενικής Γραμματέως Κοινωνικών Ασφαλίσεων κ. Στυλιανής Βρακά
Γραφείο Γενικού Γραμματέα Πρόνοιας κ. Δημήτρη Καρέλλα
Γραφείο Γενικού Γραμματέα Υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής κ. Κωνσταντίνου Παπαδημητρίου
Γραφείο Γενικού Γραμματέα Μεταναστευτικής Πολιτικής κ. Ηλία-Μιλτιάδη Κλάπα
Γραφείο Γενικής Γραμματέως Ισότητας Φύλων κ. Φωτεινής Κούβελα
Γραφείο Ειδικού Γραμματέα Ιθαγένειας κ. Λάμπρου Μπαλτσιώτη
Γραφείο Γενικού Γραμματέα Υποδοχής κ. Ανδρέα Γκουσγκουλή
Γραφείο Ειδικής Γραμματέα Κοινωνικής Ένταξης των Ρομά κ. Αικατερίνης Γιάντσιου
Γραφείο Ειδικού Γραμματέα Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (Σ.ΕΠ.Ε.) κ. Νάσου Ηλιόπουλου
Γραφείο Ειδικού Γραμματέα Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας κ. Αντώνη Βορλόου
Γραφείο Προϊσταμένου Γενικής Διεύθυνσης Διοίκησης Ανθρώπινου Δυναμικού κ. Ιωάννη Σπηλιωτόπουλο
Υπόμνημα
σχετικά με τις Επαγγελματικές Προοπτικές των
Αποφοίτων Τμημάτων Κοινωνικής Πολιτικής
Αξιότιμοι Κύριοι Υπουργοί,
Το γνωστικό αντικείμενο της Κοινωνικής Πολιτικής υφίσταται ως διεπιστημονικό πεδίο ακαδημαϊκής διερεύνησης και κοινωνικής παρέμβασης από τις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες άνθισης του κράτους ευημερίας. Στην πλειοψηφία των ευρωπαϊκών χωρών τα Στελέχη Κοινωνικής Πολιτικής με βάση, ήδη, τις προπτυχιακές τους σπουδές είναι κατάλληλα καταρτισμένα για την έρευνα, τον σχεδιασμό, τον συντονισμό, την διοίκηση, την υλοποίηση, την παρακολούθηση και την αξιολόγηση παρεμβάσεων κοινωνικής πολιτικής. Απασχολούνται, ιδίως, ως Επιστημονικά ή Διοικητικά στελέχη σε κοινωνικές δομές και υπηρεσίες στον δημόσιο, τον μη κρατικό και τον ιδιωτικό τομέα.
Αναλυτικότερα, οι Επιστήμονες Κοινωνικής Πολιτικής στην Ευρώπη με βάση τις διεπιστημονικές τους σπουδές σε ένα ευρύ φάσμα πειθαρχιών –όπως η κοινωνιολογία, η πολιτική επιστήμη, η διοικητική επιστήμη, η οικονομική επιστήμη, η ιστορία και το δίκαιο- διαθέτουν τις κατάλληλες γνώσεις και δεξιότητες για τη μελέτη των σύγχρονων κοινωνικών προβλημάτων και την ανάπτυξη εξειδικευμένων παρεμβάσεων για την αντιμετώπισή τους. Ως τέτοια μπορούν να νοηθούν ενδεικτικά τα φαινόμενα της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, των κοινωνικών διακρίσεων και της άνισης μεταχείρισης, της ανεργίας, της μετανάστευσης και της προσβασιμότητας σε υπηρεσίες υγείας, εκπαίδευσης και στέγασης.
Το επαγγελματικό προφίλ του Επιστήμονα Κοινωνικής Πολιτικής σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, είναι επισήμως κατοχυρωμένο, εφόσον θεωρείται κατάλληλο για την κάλυψη θέσεων εργασίας σε τομείς που αποσκοπούν στην άμβλυνση των παραπάνω κοινωνικών παθογενειών. Οι απόφοιτοι των Τμημάτων Κοινωνικής Πολιτικής απασχολούνται, κυρίως, ως ερευνητές των κοινωνικών προβλημάτων, ως σχεδιαστές πολιτικών, επιστημονικά υπεύθυνοι, σύμβουλοι και συντονιστές των οικείων προγραμμάτων, ως υπεύθυνοι ανθρώπινου δυναμικού, ως διοικητικά στελέχη στη διαχείριση και στην εφαρμογή κοινωνικών παρεμβάσεων εντός των κοινωνικών δομών και, τέλος, ως αξιολογητές προγραμμάτων κοινωνικής πολιτικής.
Στην Ελλάδα, τα Τμήματα Κοινωνικής Πολιτικής μετρούν αισίως δύο δεκαετίες παρουσίας στο Δημόσιο Πανεπιστήμιο έχοντας εκπληρώσει αξιοσημείωτο διδακτικό και ερευνητικό έργο και έχοντας παράξει πάνω από 5.000 απόφοιτους. Πιο συγκεκριμένα, το Τμήμα Κοινωνικής Πολιτικής του Παντείου Πανεπιστημίου, η Κατεύθυνση Κοινωνικής Διοίκησης και Πολιτικής του Τμήματος Κοινωνικής Διοίκησης και Πολιτικής Επιστήμης του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης, καθώς και η Κατεύθυνση Κοινωνικής Πολιτικής του Τμήματος Κοινωνικής και Εκπαιδευτικής Πολιτικής του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου έχουν καταρτίσει χιλιάδες Επιστήμονες Κοινωνικής Πολιτικής.
Οι Επιστήμονες Κοινωνικής Πολιτικής στην παρούσα κοινωνικοοικονομική συγκυρία είναι περισσότερο απαραίτητοι από ποτέ κατά τη χάραξη και την εφαρμογή της κοινωνικής πολιτικής της χώρας μας. Κι αυτό, διότι μέσα από το διεπιστημονικό φάσμα των σπουδών τους έχουν αποκτήσει τις απαραίτητες εξειδικευμένες γνώσεις έρευνας, σχεδιασμού, διοίκησης, υλοποίησης και αξιολόγησης κοινωνικών παρεμβάσεων σε τομείς, όπως η κοινωνική ασφάλιση, η κοινωνική πρόνοια, η πολιτική υγείας, οι εργασιακές σχέσεις και οι πολιτικές απασχόλησης, η επαγγελματική κατάρτιση και η δια βίου μάθηση, η εκπαιδευτική πολιτική, η μεταναστευτική και η προσφυγική πολιτική, η στεγαστική πολιτική, η πολιτική ισότητας φύλων, η αντεγκληματική πολιτική, καθώς και η πολιτική περιβάλλοντος.
Το ελληνικό σύστημα κοινωνικής προστασίας κατά την εξελικτική πορεία διαμόρφωσης του χαρακτηρίστηκε από οργανωτική πολυδιάσπαση, κοινωνική αναποτελεσματικότητα και ανορθολογική στελέχωση. Η μη αξιοποίηση στελεχών με κατάλληλες γνώσεις σε ζητήματα κοινωνικής πολιτικής οξύνει καθοριστικά αυτές τις παθογένειες. Παράλληλα, η ελληνική κοινωνία εδώ και οκτώ χρόνια μαστίζεται από την κρίση, τις πολιτικές λιτότητας και τις αναδιαρθρώσεις του συστήματος κοινωνικής προστασίας. Κυριότερες συνέπειες αυτών των εξελίξεων είναι η αύξηση των φαινομένων φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού, των ποσοστών ανεργίας, των φαινομένων υλικής αποστέρησης και ευρύτερα των πολλαπλών εμποδίων στην άσκηση των θεμελιωδών κοινωνικών δικαιωμάτων των πολιτών. Στο πλαίσιο αυτό κρίνεται επιτακτική η αξιοποίηση επιστημονικού δυναμικού, κατάλληλα ειδικευμένου, που θα είναι σε θέση να συμβάλει αποτελεσματικά στην αναβάθμιση των συνθηκών διαβίωσης με όρους κοινωνικής δικαιοσύνης, λαμβανομένων υπόψη των περιορισμένων διαθέσιμων οικονομικών πόρων.
Μέσα σε μια δυσμενή κοινωνικοοικονομική συγκυρία, η οποία επιβαρύνει ακόμα περισσότερο ένα σύστημα κοινωνικής προστασίας με δομικά οργανωτικά προβλήματα, ελλείψεις και δημοσιονομικούς περιορισμούς, οι Επιστήμονες Κοινωνικής Πολιτικής διαθέτουν τα απαραίτητα εφόδια και μεθοδολογικά εργαλεία για την επίτευξη του απαραίτητου εξορθολογισμού και για την αποτελεσματική αξιοποίηση των δυνατοτήτων και του στελεχικού δυναμικού των κοινωνικών υπηρεσιών με γνώμονα όχι μόνο, την προστασία των κοινωνικά αδύναμων πολιτών, όσο, ευρύτερα την αναβάθμιση των δικαιωμάτων του κοινωνικού συνόλου.
Μετά από είκοσι συναπτά έτη αδράνειας της δημόσιας διοίκησης απέναντι στην πρόκληση της αξιοποίησης αυτού του επιστημονικού δυναμικού, σας ζητούμε να μεριμνήσετε όπως θεσπισθεί και ενισχυθεί η ενταξιμότητα και η προσβασιμότητα των Επιστημόνων Κοινωνικής Πολιτικής σε εκείνους τους τομείς και τις υπηρεσίες, για την λειτουργία των οποίων αυτοί έχουν εκπαιδευτεί καταλληλότερα από οποιονδήποτε άλλον απόφοιτο Πανεπιστημίου, δηλαδή στην έρευνα, τον σχεδιασμό, τον συντονισμό, την διοίκηση, την υλοποίηση και την αξιολόγηση των κοινωνικών παρεμβάσεων. Ενδεικτικά ανάλογοι φορείς προτεραιότητας για την επαγγελματική αξιοποίηση των Επιστημόνων Κοινωνικής Πολιτικής είναι οι εξής: το Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, το Υπουργείο Υγείας, το Υπουργείο Παιδείας, το Υπουργείο Εσωτερικών, το Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής και το Υπουργείο Δικαιοσύνης.
ΥΓ: Στο επισυναπτόμενο Παράρτημα αναλύονται τα Επιστημονικά και Επαγγελματικά Χαρακτηριστικά των Επιστημόνων Κοινωνικής Πολιτικής.
Με εκτίμηση,
Ο Πρόεδρος Δ.Σ. ΣΕΚΠ Η Γραμματέας Δ.Σ. ΣΕΚΠ
Δρ. Νίκος Κουραχάνης Γεωργία Μαυρίδου
Παράρτημα
Σύλλογος Επιστημόνων Κοινωνικής Πολιτικής (sekp.gr)
Τα Επιστημονικά και Επαγγελματικά Χαρακτηριστικά των
Αποφοίτων Τμημάτων Κοινωνικής Πολιτικής
- Εισαγωγή: Το Επιστημονικό Αντικείμενο της Κοινωνικής Πολιτικής
Η Κοινωνική Πολιτική συνιστά τη συλλογική προσπάθεια της κοινωνίας για την αντιμετώπιση των κοινωνικών προβλημάτων και την ικανοποίηση των ανθρώπινων αναγκών. Αυτό επιχειρείται μέσω θεσμικών – ρυθμιστικών παρεμβάσεων και πολιτικών αναδιανομής με στόχο την άμβλυνση των κοινωνικών ανισοτήτων. Η Κοινωνική Πολιτική αποτελεί ένα διεπιστημονικό πεδίο, το οποίο αντλεί θεωρητικά και μεθοδολογικά εργαλεία από συγγενείς επιστημονικούς κλάδους, όπως η κοινωνιολογία, η πολιτική και η οικονομική επιστήμη, η ιστορία, το δίκαιο, η ψυχολογία, η κοινωνική εργασία, και η κοινωνική ανθρωπολογία. Στους τομείς παρέμβασης της περιλαμβάνονται πεδία όπως η κοινωνική ασφάλιση, η κοινωνική πρόνοια, η προστασία της υγείας, η απασχόληση, η εκπαίδευση, η μετανάστευση, η κατοικία, η αντεγκληματική πολιτική, η ισότητα των φύλων και η προστασία του περιβάλλοντος. Η Κοινωνική Πολιτική είναι πρωτίστως μια δημόσια πολιτική και το κράτος είναι ο επιτελικός φορέας σχεδιασμού και διαμόρφωσης της, συνεπικουρούμενο από την κοινωνία των πολιτών και τον ιδιωτικό τομέα, τους διεθνείς οργανισμούς και τους ευρωπαϊκούς φορείς, καθώς επίσης και από τις τοπικές αρχές.
- Γνώσεις, αντιληπτικές ικανότητες και δεξιότητες των Αποφοίτων Κοινωνικής Πολιτικής
Οι Απόφοιτοι των Τμημάτων Κοινωνικής Πολιτικής Γνωρίζουν Επαρκώς:
- Τις θεωρίες, το εύρος και τις μεθόδους άσκησης, τις κύριες αντιλήψεις, την προέλευση και την ανάπτυξη των θεσμών κοινωνικής πολιτικής όπως αυτές αποτυπώνονται στη διεθνή και εθνική ακαδημαϊκή βιβλιογραφία συνολικά αλλά και σε επιμέρους πεδία (κοινωνική ασφάλιση, πρόνοια, υγεία, απασχόληση, εκπαίδευση, μετανάστευση, κατοικία, κλπ).
- Τις υπερεθνικές, εθνικές και υπο-εθνικές διαστάσεις (πολιτικές, οικονομικές, κοινωνικές) της κοινωνικής πολιτικής συμπεριλαμβανομένων των Διεθνών και άλλων Υπερεθνικών Οργανισμών, της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του Εθνικού Κράτους, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και της Κοινωνίας των Πολιτών.
- Τις σημαντικότερες πηγές άντλησης στοιχείων για την Κοινωνική Πολιτική και τις κύριες ερευνητικές μεθόδους που χρησιμοποιούνται για τη συλλογή, την ανάλυση ποσοτικών και ποιοτικών δεδομένων και την εκπόνηση επιστημονικών μελετών κοινωνικής πολιτικής συνολικά αλλά και στα επιμέρους πεδία της.
Οι Απόφοιτοι των Τμημάτων Κοινωνικής Πολιτικής Αντιλαμβάνονται Επαρκώς:
- Τη διεπιστημονικότητα στην προσέγγιση των θεμάτων της Κοινωνικής Πολιτικής.
- Τις διαφορετικές αντιλήψεις και απόψεις αναφορικά με τα κοινωνικά προβλήματα και τους προτεινόμενους τρόπους αντιμετώπισής τους.
- Τις διαφορετικές επιδράσεις των παρεμβάσεων της Κοινωνικής Πολιτικής στις διαφορετικές κοινωνικές, πολιτισμικές και εθνοτικές ομάδες και τους τρόπους που εκείνες αλληλεπιδρούν με την Κοινωνική Πολιτική.
- Τις αξίες και τις αρχές που διακατέχουν τις διαφορετικές μεθόδους άσκησης της κοινωνικής πολιτικής.
Οι Απόφοιτοι Τμημάτων Κοινωνικής Πολιτικής Αποκτούν τις Παρακάτω Δεξιότητες:
- Να χρησιμοποιούν τις καθιερωμένες θεωρίες και έννοιες της κοινωνικής πολιτικής και των άλλων κοινωνικών επιστημών για να αναλύουν πως οι κοινωνικές ανάγκες, τα κοινωνικά προβλήματα, οι κοινωνικές μεταβολές και οι πολιτικές αντιμετώπισής τους διαμορφώνονται και γίνονται κατανοητές στο εθνικό και το διεθνές περιβάλλον.
- Να αναζητούν, χρησιμοποιούν και αξιολογούν ποιοτικά και ποσοτικά στοιχεία που απορρέουν από τις κοινωνικές έρευνες και άλλες ερευνητικές δημοσιεύσεις.
- Να αναλαμβάνουν από μόνοι τους ή σε συνεργασία με άλλους τη διερεύνηση κοινωνικών θεμάτων και προβλημάτων. Σ’ αυτά περιλαμβάνονται οι δεξιότητες προσδιορισμού του προβλήματος, συλλογής, αποθήκευσης και χειρισμού των στοιχείων (συμπεριλαμβανομένων των δευτερογενών στοιχείων, άλλων πληροφοριών και της χρήσης αρχειακών πηγών) και την διαμόρφωση συνεκτικών και τεκμηριωμένων απόψεων, η παρουσίαση σαφών συμπερασμάτων και προτάσεων.
- Να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες, να θέτουν προτεραιότητες και να επιλύουν κοινωνικά προβλήματα, μέσω μεθοδικής και οργανωμένης προσέγγισης.
- Να χρησιμοποιούν τις σύγχρονες τεχνικές και τα προγράμματα λογισμικού που χρησιμοποιούνται στην ποσοτική και ποιοτική έρευνα των κοινωνικών προβλημάτων και αναγκών.
- Τρόποι απόκτησης και πιστοποίησης των γνώσεων και δεξιοτήτων των Αποφοίτων Κοινωνικής Πολιτικής
Οι γνώσεις και οι δεξιότητες που είναι απαραίτητες για την απόκτηση της επαγγελματικής επάρκειας του επιστημονικού στελέχους κοινωνικής πολιτικής αποκτούνται έπειτα από την επιτυχή ολοκλήρωση σπουδών σε τμήματα ΑΕΙ της ημεδαπής και αλλοδαπής που θεραπεύουν την επιστήμη της κοινωνικής πολιτικής και συνοδεύονται από Πτυχίο ή μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών μετά από εξετάσεις όπως αυτές προβλέπονται από τη νομοθεσία και τους κανονισμούς των οικείων ιδρυμάτων.
- Δυνατότητες Απασχόλησης και Επαγγελματικές Προοπτικές των Αποφοίτων Κοινωνικής Πολιτικής
Σύμφωνα με τα παραπάνω αποκτηθέντα επαγγελματικά και επιστημονικά χαρακτηριστικά οι απόφοιτοι κοινωνικής πολιτικής διαθέτουν τις απαραίτητες γνώσεις, ικανότητες και δεξιότητες που διασφαλίζουν ότι μπορούν να απασχοληθούν επαγγελματικά, τόσο ως ελεύθεροι επαγγελματίες, όσο και ως μισθωτοί με οποιαδήποτε σχέση εργασίας ως εξής:
- Ως επιστημονικά ή/και διοικητικά στελέχη σε φορείς του δημοσίου και ευρύτερου δημοσίου τομέα (όπως υπουργεία, περιφερειακή και τοπική αυτοδιοίκηση, ΝΠΔΔ, ΝΠΙΔ, Ανεξάρτητες Αρχές, κλπ.) που εποπτεύουν, σχεδιάζουν, υλοποιούν και αξιολογούν κοινωνική πολιτική (σε τομείς όπως η κοινωνική ασφάλιση, η πρόνοια, η υγεία, η απασχόληση, η εκπαίδευση, η κατάρτιση και δια βίου μάθηση, η μεταναστευτική πολιτική, η κατοικία, η αντεγκληματική πολιτική, η σωφρονιστική, η κοινωνική εργασία, η περιβαλλοντική πολιτική, η ισότητα των φύλων, η συμβουλευτική και ο επαγγελματικός προσανατολισμός, η απεξάρτηση, η ψυχική υγεία, η προστασία και επανένταξη ευπαθών κοινωνικών ομάδων κλπ.)
- Ως επιστημονικά ή/και διοικητικά στελέχη σε φορείς του ιδιωτικού κερδοσκοπικού τομέα, που εποπτεύουν, σχεδιάζουν, υλοποιούν και αξιολογούν κοινωνική πολιτική (σε τομείς όπως η κοινωνική ασφάλιση, η πρόνοια, η υγεία, η απασχόληση, η εκπαίδευση, η κατάρτιση και δια βίου μάθηση, η μεταναστευτική πολιτική, η κατοικία, η αντεγκληματική πολιτική, η σωφρονιστική, η κοινωνική εργασία, η περιβαλλοντική πολιτική, η ισότητα των φύλων, η συμβουλευτική και ο επαγγελματικός προσανατολισμός, η απεξάρτηση, η ψυχική υγεία, η προστασία και επανένταξη ευπαθών κοινωνικών ομάδων κλπ.)
- Ως επιστημονικά ή/και διοικητικά στελέχη σε φορείς του τρίτου τομέα της οικονομίας (ΜΚΟ, κοινωνική οικονομία, συνεταιρισμοί, σωματεία και συνδικάτα όλων των βαθμίδων κλπ.) που εποπτεύουν, σχεδιάζουν, υλοποιούν και αξιολογούν κοινωνική πολιτική (σε τομείς όπως η κοινωνική ασφάλιση, η πρόνοια, η υγεία, η απασχόληση, η εκπαίδευση, η κατάρτιση και δια βίου μάθηση, η μεταναστευτική πολιτική, η κατοικία, η αντεγκληματική πολιτική, η σωφρονιστική, η κοινωνική εργασία, η περιβαλλοντική πολιτική, η ισότητα των φύλων, η συμβουλευτική και ο επαγγελματικός προσανατολισμός, η απεξάρτηση, η ψυχική υγεία, η προστασία και επανένταξη ευπαθών κοινωνικών ομάδων κλπ.)
- Ως ερευνητές, σε δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς σε υπερεθνικό (ΕΕ και διεθνείς οργανισμοί), εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, ειδικευμένοι στο σχεδιασμό, τη διεξαγωγή και την ανάλυση εμπειρικών ερευνών και την υλοποίηση προγραμμάτων κοινωνικής πολιτικής, που χρηματοδοτούνται από εθνικούς ή/και ευρωπαϊκούς πόρους.
- Ως εκπαιδευτικοί στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, δημόσια και ιδιωτική, για τη διδασκαλία μαθημάτων σχετικών με το αντικείμενο της επιστήμης τους στους κλάδους Π10, Π13 και Π72. Επίσης ως Εκπαιδευτές Δια Βίου Μάθησης σε Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης και συναφείς, δημόσιους και ιδιωτικούς, φορείς. Τέλος, ως μέλη του Διδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού στην τριτοβάθμια εκπαίδευση σύμφωνα με τους όρους που προβλέπονται από την σχετική νομοθεσία.